Portal Dünyamız

Hepimize güzel bir hafta başından, keyifli bir Ankara sabahından günaydınlar ve güzel haftalar diliyorum. Geçtiğimiz hafta konuştuğumuz kavram öğretimi sonrası nedendir bilinmez, en çok ilgi çeken nokta "büyüklük eşleme" oldu. Sanırım hiçbir ailemiz ve uzmanımız daha önce duymamıştı. Bu konuyu biz özel eğitim öğretmenleri, kavram öğretimi dersinde, yani üniversite hayatımızın üçüncü yılında öğreniriz ve uygulamaya başlarız. Özel eğitim uzmanı arkadaşlarımın bile bu konuda soru sorması ürkütmedi değil. Ancak kullanılmayan bilgi unutulabilir, o nedenle hatırlamak için bol bol eski notları okumakta fayda var. Ahkam kesmiyorum, ben öyle yapıyorum, bu nedenle söylüyorum. Ki şöyle bir noktanın farkındayım: Bırakın büyüklük eşlemeyi, temel eşleme becerilerini dahi bilmeden yüksek lisans bitirip kendilerine uzman özel eğitim öğretmeni diyenler de var, kavram öğretimi eğitimi almadan doktorasını tamamlayıp doktor özel eğitim öğretmeniyim diyenler de... Bu nedenle özgeçmiş önemli,...

Güzeller güzeli bir hafta başladı. Hepimize huzur, bereket ve mutluluk getirecek bir hafta olacak gibi duruyor şimdiden, ne dersiniz?! Bu hafta, okullar açılmış ve dersler başlamışken ve maalesef özel gereksinimli çocuklarımızın sınıflarına özel eğitim alan mezunu öğretmenler dışındaki öğretmenler yerleştirilmişken acilen değinilmesi gereken bir konuya değinmek istedim. Sizden gelen sorulara yönelik yazılarım devam edecek, orası ayrı. ... Özel gereksinimli çocuklarımıza dünyayı algılamaları ve öğrenmeyi öğrenmeleri için ilk yapılması gereken şey dünyadaki nesneleri ve kavramları ayırt etmelerini, fark etmelerini, isimlendirmelerini sağlamaktır. Bu nedenle yeni tanı alan ya da henüz değerlendirdiğiniz çocuğunuzda, ilk bakmanız gereken şey öğrenmeye hazırlık becerileridir. Eğer bir okula kayıt yaptırdıysanız ve değerlendirme alınırken size hiç öğrenmeye hazırlık becerilerinden bahsedilmediyse, ortada kocaman bir soru işareti var demektir. Bu soru işareti olmasın diye bu yazıyı yazıyorum....

Herkese güzel günler dileyerek merhaba diyorum. Hemen başlayalım! Şekil eşleme becerisi temel eşleme becerilerinin sonuncusudur. Daha önceki yazılarımda diğer eşleme becerilerini anlatmış ve materyal örneklerimi sunmuştum size. Şimdi şekil eşlemede sıra. Şekil eşleme becerisinin önemi nedir bakalım: Bu beceri ile nesneleri, resimleri, renkleri algılamayı başaran çocuğumuz artık şekilleri de algılar. Şekil algısı bireylerin dünyayı algılamaları, yükseklik-derinlik gibi önemli algı durumlarını düzenlemeleri için oldukça gereklidir. Şekilleri eşleyen birey bir nesnenin başka hangi nesneyle aynı ya da farklı şekilde olduğunu ayırt edebilir. Bu da bireylere genelleme ve kalıcılık şansı sunar. Şekil algısı olan bireyler çevrelerinin daha çok farkında olurlar. Bu da denge, yer, yön, hedefleme gibi fiziksel becerileri de beraberinde getirir. Son olarak şekil algısı olan birey okuma-yazmaya hazırlık becerilerinde önemli bir adım atmış olur. Harfleri-satırları algılama becerisinin önkoşulu, bu b...

Geçtiğimiz haftalarda farklı konulara daldık ancak eşleme becerilerini unutmadık. Bu hafta da (Evdeki külüstür bilgisayar el verdiğince.) renk eşleme ile ilgili bir paylaşımımız olsun istedim. Renk eşleme birçok alan dışı öğretmenimizin bilmediği, sertifika programında "duysa" da ihmal ettiği önemli bir konu. Burada çocuğumuza önce "renk" kavramını öğretmiş oluyoruz ki ilerleyen dönemde kırmızının, turuncunun bir renk olduğunu öğrensin. İsterseniz konuyu en temelden alalım. Zihnimizin birbirine bağlı şemalardan oluştuğunu varsayan teoriyi baz alarak konuşalım. Her bilgi yeni bir şemadır ve yeni bilgiler birbirine bağlanarak, birbiri üzerinden anlam bularak zihnimizdeki yerini alır. Renk kavramını bilmeyen bir çocuk kırmızıyı öğrendiğinde bunun bir renk olduğunu ilerleyen dönemde ayırt edebilir. Ancak bizim çocuklarımız özel çocuklar olduğu için bu bilginin/şemanın oluşmasında yardıma ihtiyaçları olacaktır. Renk eşleme becerisi de renk kavramlarının, her nesnenin bir...

Bir önceki yazımda nesne-nesne eşleme becerisinden kısaca bahsetmiştim. Şimdi de sırada resimleri ve nesneleri eşleme becerisi var. Burada amacımız şu: Üç boyutu algılayıp, nesneleri fark eden öğrencilerimiz artık o nesnelerin bir de resimleri olduğu yani iki boyut algısını edinmelidirler. Resimlerle, görsellerle yapacağımız çalışmalardan verim almak için bu becerinin edinimi mühimdir. Nesne ayırt etme, nesne resmi ayırt etme çalışılmadan önce mutlaka bu beceri çalışılmalıdır. Yönergeler konusunda daha önceki yazılarımda bilgi verdiğim için burada açmıyorum. Bu beceriyi şu basamaklarla çalışabiliriz: İki nesne ya da resim seçenekleri arasından aynı olan nesne ya da resmi eşler. Üç nesne ya da resim seçenekleri arasından aynı olan nesne ya da resmi eşler. Dörtnesne ya da resim seçenekleri arasından aynı olan nesne ya da resmi eşler. Bu becerinin basamakları için materyal hazırlamak isterseniz sınıfınızda var olan nesnelerin fotoğraflarını çekip fotoğrafçıdan normal fotoğraf boyutunda çı...

Daha önceki yazılarımızda üçüncü boyuttan artık ikinci boyuta doğru öğrencilerimizin farkındalığını arttırmak için nesne-nesne ve nesne-resim eşleme becerilerinin çalışılmasından ve materyal örneklerinden bahsetmiştim. Şimdi ise sırada iki boyutlu resimleri algılayabilen çocuklarımız için resim-resim eşleme becerisini çalışmaya geldi. Bu becerinin çalışılmasının önemi nedir? İki boyut algısını geliştirmek,  Çevresinde gördüğü nesnelerin iki boyutlu olarak kitaplarda olduğunu fark etmesini sağlamak, Resimlere tek başına bakabileceği için bireysel öğrenmeye giden yolda önemli bir adım atmak,  Resimlerden aynı ve farklı kavramlarını öğretmek ilerleyen becerilerde (okuma-yazma, temel matematik becerileri gibi.) öğrencimizin başarılı olmasını kolaylaştıracaktır. Farklı kaynaklardan daha farklı gerekçeler bulursam sizinle paylaşacağım. Bu becerinin basamakları şu şekildedir: İki nesne resmi arasından aynı olan resmi eşler. Üç nesne resmi arasından aynı olan resmi eşler.  Dört n...

Öğrenmeye hazırlık becerilerinden bir diğeri de eşleme becerileriydi, hatırlarsınız. Eşleme becerileriyle ilgili bir yazı paylaşmıştım. Yavaş yavaş bu becerinin basamaklarını konuşmaya başlayabiliriz. Eşleme becerilerinin temeli nesne-nesne eşlemedir. Bu beceriyi çalışmak ne işe yarar? Nesne algısını geliştirmek, Aynı ve farklı kavramlarını edinmek, Akademik becerilerin temelini atmak, Çocuğunuzun çevreyi algılaması, Nesnelerin görünümlerini fark ederek her bir nesnenin birbirinden farklı olduğunu anlayabilmesi için bu becerinin edinimi, kalıcılığı ve genellenmesi oldukça önemlidir. Bu beceri çalışıldıktan sonra çocuğunuzun/öğrencinizin etrafına daha dikkatli bir ilgili olduğunu görecek ve çok şaşıracaksınız. Tabi bu her bireyde böyle olacak diye bir şey yok. Bu becerileri çalışmak için semtinizdeki, sokağınızdaki "bir milyoncu" denen mağazalardan alacağınız kırılması zor ve iç içe geçebilen nesneler uygun olacaktır. Ben sınıfımda bir kutu içine çift olarak yirmi farklı nesne...

Özel gereksinimli bireylerin okula başladıkları dönemde, öğrenmeye hazırlık becerilerinin ediniminin önemi üzerine bir yazı yayınlamıştım. Öğrenmeye hazırlık becerilerinin devamında öğrencimiz/çocuğumuz ile eşleme becerilerinin çalışılmaya başlanması, henüz eğitime başlamış bireyler için en önemli adımdır. Çünkü daha önce bilişsel becerilerini organize etmeyi bilmeyen ya da bu becerileri hiç kullanma ihtiyacı duymayan bireyler için bu radikal bir adımdır ve akademik becerilerin başlangıcıdır. Eşleme becerilerini şu basamaklandırma ile çalışıyoruz: Nesne-nesne eşleme Nesne-resim/resim-nesne eşleme Resim-resim eşleme Renk eşleme Şekil eşleme Her bir kavram için, edinim basamağına başlamadan önce eşleme basamakları (Büyüklük eşleme, uzunluk eşleme gibi.) Bu becerilerin çalışılması öğretim yöntemine göre farklılık göstermekle beraber uygulanan eğitim programına göre de değişmektedir. Örneğin OÇİDEP uyguluyorsanız iki seçenek ile değil tek seçenek ile başlarsınız öğretime ya da eş zamanlı i...